Walenty Jędryszek

(1899-1980)

żołnierz 9 PSK AK

   Urodził się 31 stycznia 1899 roku jako syn Karola i Marii w Praszce nad Prosną koło Wielunia. Tam dorastał.
   W 1920 roku brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a po jej zakończeniu służył w stopniu sierżanta w Korpusie Ochrony Pogranicza przy granicy w Prusami Wschodnimi. Tam spotkał swoją pierwszą żonę Annę, która pochodziła z pobliskiej wsi Konopki pod Grajewem. Miał z nią syna Ireneusza, późniejszego proboszcza w Zalesiu Dolnym pod Warszawą. Niestety, 4 lata po ślubie Anna zmarła, a Walenty ożenił się poi raz drugi. Jego żoną została Sylwestra – siostra Anny, z którą miał troje dzieci – Annę, Leszka i Roberta.

   W tym okresie zajmował się aprowizacją wojska, co wiązało się z licznymi podróżami. Wybuch wojny 1 września 1939 roku zaskoczył go w Warszawie. Powrót do rodziny trwał kilka miesięcy. Kiedy podczas ostrzału stacji kolejowej w czerwcu 1941 roku spalił się jego dom, znalazł z rodziną tymczasowe schronienie u brata żony w Konopkach.
   W kilka dni po zamieszkaniu, 24 czerwca, Niemcy dokonali tragicznej pacyfikacji wsi, paląc domostwa i zabijając na miejscu 22 mężczyzn. Dwunastu innych, w tym Walentego z synem, dźwigających skrzynki z amunicją pognano w stronę pól, gdzie mieli być rozstrzelani. Na szczęście wszyscy przeżyli w wyniku zmieniających się rozkazów i zmieniających się dowódców.
   Reszta rodziny również ocalała z pacyfikacji ukrywszy się w przydomowej ziemiance. Wraz z nimi uratowały się dwie Rosjanki z małymi dziećmi. Walenty Jędryszek od 1941 roku działał w konspiracji pod pseudonimem „Narcyz”. W maju 1942 roku zamieszkał na stałe w Grajewie i był szefem zaopatrzenia w kwatermistrzostwie sztabu obwodu grajewskiego AK. Żywność kupował m. in. u okolicznych rolników. Warto wspomnieć, że pomagał mu w tej działalności, ryzykując życiem, Wielucki, Mazur pochodzący z Ełku, który administrował niemieckim działem nieruchomości i ruchu ludności w Grajewie. Wielucki był wspominany jako osoba, która przekazywała cenne informacje osobom związanym z polskim Ruchem Oporu w Grajewie.
   W marcu 1943 roku Walenty Jędryszek został awansowany do stopnia starszego sierżanta rezerwy, a w maju 1944 r. – do stopnia chorążego.W styczniu 1943 roku został odznaczony Srebrnym, a w maju 1943 roku – Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
   Podczas Akcji „Burza” latem 1944 roku był zastępcą Antoniego Walkowiaka w bazie materiałowej 9 PSK AK, utworzonej decyzją komendanta obwodu grajewskiego rtm. Wiktora Konopko „Groma”. Dowoził żywność w Grajewie do bazy 9 PSK AK znajdującej się na Brzezinach Ciszewskich. Zaopatrywał partyzantów również w opatrunki, lekarstwa i inne środki pierwszej pomocy, w czym dzielnie pomagała mu bliska sąsiadka, pani Elżbieta Glapińska, pracująca aptece w Grajewie. Udostępniał swoje mieszkanie dla spotkań konspiracyjnych. W jego mieszkaniu odbywały się tajne komplety nauczania dla dzieci z kilku rodzin. Nauczanie prowadziły córki państwa Glapińskich – Zofia i Lilka.
   Pod koniec wojny, 28 stycznia 1945 roku został wybrany na zastępcę radnego do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Grajewie. Otrzymał wówczas 63 głosy. Po zakończeniu okupacji niemieckiej pomagał partyzantom z podziemia antykomunistycznego.
   Po wojnie do końca życia mieszkał w Grajewie.

Biogram opracowany przez syna i córkę