Alojzy Lapander

(1898-????)

nauczyciel grajewskich szkół w okresie II RP i działacz niepodległościowy w okresie II w. św.

   Urodził się 21 czerwca 1898 r. Z wykształcenia był nauczycielem. Ukończył także kurs szkoły podchorążych. 1 IX 1932 r. został awansowany do stopnia ppor. rezerwy żandarmerii z przydziałem do 1 dywizjonu żandarmerii. W 1934 r. był kierownikiem publicznej szkoły powszechnej w Łączkach pow. ostrołęckiego. 11 XI 1934 r. odznaczony został Srebrnym Krzyżem Zasługi. Jednak już przed 1939 r. uczył w szkołach grajewskich.
   Wziął udział w kampanii wrześniowej. Następnie jeszcze w okresie okupacji sowieckiej jako jeden z pierwszych rozpoczął działalność niepodległościową. Działalność tę kontynuował po zmianie okupanta w 1941 r. Posiadał stopień ppor. i przyjęła ps. „Ludomir”. Podczas okupacji hitlerowskiej współpracował z Antonim Kuleszą przy organizowaniu konspiracji w Rejonie II (Grajewo). Pełnił funkcję najpierw I zastępcy komendanta ZWZ grajewskiego obwodu a następnie Komendanta Rejonu II Grajewo, a od stycznia 1942 roku – komendanta placówki nr 9 (Bogusze). W maju 1943 roku został komendantem Rejonu Grajewo. Prowadził też tajne nauczanie na poziomie gimnazjum w Grajewie. Zorganizował pięcioosobową klasę Szkoły Podchorążych Rezerwy w rejonie Grajewo. Pracował jako ślusarz w zakładzie ślusarskim Pana Załuski w Grajewie. Dnia 8 marca 1944 roku, gdy przybył do niego na nocleg komendant obwodu Grajewo Franciszek Puchalski ps. „Żubr”, został razem z nim aresztowany przez żandarmerię niemiecką pod zarzutem tajnego nauczania i wywieziony do obozu w Stutthofie.
   Po wyzwoleniu obozu kontynuował działalność konspiracyjną, tym razem przeciwkowładzy ludowej. W 1945 roku pełnił funkcję II zastępcy przewodnika obwodu Grajewo AKO a następnie II zastępcy w komendzie obwodu Grajewo organizacji Wolność i Niezawisłość. Aktywnie działał w Związku Nauczycielstwa Polskiego. Był przedstawicielem powiatu szczuczyńskiego na pierwszym po wojnie Zjeździe Delegatów ZNP, który odbył się w dniach 8-9 lipca 1945 roku. 21 października 1945 roku zorganizował zebranie organizacyjne Oddziału ZNP w Grajewie. Wówczas został też wybrany prezesem Zarządu Oddziału wspomnianej organizacji, ktorą to funkcje piastowal do 6 października 1946 roku. Współorganizował „Spółdzielczą Księgarnię Powiatową ZNP w Grajewie z odpowiedzialnością udziałami”. Był także nauczycielem języka polskiego w grajewskim gimnazjum. Od września 1945 roku prowadził wykłady w ramach kursów przygotowawczych dla nauczycieli. Pracę nauczyciela w gimnazjum zakończył w 1946 roku.
   Następnie należał do grona pierwszych pracowników Gimnazjum Rolniczego w Ludowie, gdzie znalazł się z polecenia Wydziału Oświaty, był nauczycielem zawodowym, ale miał również czasowo uczyć przedmiotów ogólnokształcących. Pełnił w 1947 roku obowiązki zastępcy dyrektora pana Michała Kołakowskiego. W 1949 roku przez pewien czas pełnił obowiązki dyrektora placówki. Następnie w latach 70. pracował jako inspektor szkolny w województwie szczecińskim.
   Dalsze losy nieznane.