Bolesław Sienkiewicz

(1890-1963)

lekarz powiatowy w Grajewie w latach 1925-1939

   Urodził się 19 listopada 1890 r. w Suwałkach jako syn Józefa Maksymiliana i Ewy Racheli z Radziwonowiczów. Początki wykształcenia odebrał w domu, uczył się w suwalskim gimnazjum rządowym do 1905 r. Jako uczeń kl. V uczestniczył w bojkocie szkoły rosyjskiej i wstąpił do nowo założonej w Suwałkach Szkoły Handlowej. Ukończył ją w 1910 r. i po zdaniu egzaminu dojrzałości w jednym z gimnazjów krakowskich rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, a dokończył w Dorpacie (1914-1915). Podczas studiów w Krakowie woził "bibułę" do Królestwa. I wojna światowa zastała go na Suwalszczyźnie, pracował w szpitalu św. Piotra i Pawła, został wcielony jako szeregowy do armii rosyjskiej.

   Od marca do lipca 1915 r. służył jako lekarz ordynator w szpitalu polowym nr 197, od 20 lipca do 20 grudnia 1915 r. w szpitalu uniwersyteckim w Piotrogrodzie (Petersburgu) jako lekarz asystent Instytutu Medycyny Doświadczalnej. Jako lekarz do poruczeń przy zarządzającym oddziałem sanitarno-dezynfekcyjnym piotrogradzkiego węzła kolejowego i okręgu wojskowego piotrogrodzkiego służył do sierpnia 1917 r. 15 sierpnia 1917 r. w Dorpacie uzyskał dyplom doktora medycyny. Po utworzeniu formacji polskich w Rosji służył jako lekarz naczelny I polskiego batalionu w Piotrogradzie od sierpnia 1917 do 15 czerwca 1918, następnie jako lekarz szpitala ewakuacyjnego w Piotrogrodzie od 15 czerwca 1918 do 10 lipca 1918 r. W Piotrogrodzie należał do różnych polskich towarzystw i stowarzyszeń, pracował społecznie wśród uciekinierów i jeńców austriackich - Polaków.
   Przybył do Suwałk w styczniu 1918 r., zajmował się praktyką lekarską, od grudnia 1918 do czerwca 1919 r. pracował w szpitalu św. Piotra i Pawła. Był jednym z liderów walki o niepodległość Suwalszczyzny i przyłączenie jej do Polski. Na przełomie 1918 i 1919 r. był członkiem Tymczasowej Rady Miejskiej w Suwałkach. Należał do komitetu redakcyjnego tygodnika „Ziemia Suwalska” ukazującego się w 1919 roku. W lipcu tego roku wraz z Walerym Romanem był w Paryżu, referował sprawę Suwalszczyzny polskiej delegacji na konferencję pokojową. Był członkiem POW i Towarzystwa Straży Kresowej. W czasie wojny z bolszewikami wstąpił 6 sierpnia 1920 r. jako ochotnik do 41 pp i jako lekarz naczelny służył do 2 stycznia 1921 r. W latach 1919 - 1 marca 1925 był lekarzem powiatowym w Sejnach i kierownikiem szpitala powiatowego. 10 marca 1924 r. zweryfikowany w stopniu por. lek. rez. ze starszeństwem 1 czerwca 1919 r.
   Z Sejn przeniósł się na taką samą posadę do Grajewa, co było związane ze śmiercią dotychczasowego lekarza powiatowego Józefa Raczyńskiego. Zajmował ją od grudnia 1925 do września 1939 r. W 1939 r. był rzecznikiem dyscyplinarnym Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej. Aktywny społecznie był m.in. prezesem grajewskiej Ochotniczej Straży Pożarnej (od 1929 r.), prezesem Towarzystwem Opieki Społecznej “Przystań” (1930-1931), członkiem powiatowego komitetu LOPP (1931). W latach 1932-34 pełnił obowiązki prezesa Powiatowego Związku Strzeleckiego, zaś od 1934 r. zasiadał w komisji rewizyjnej związku, w 1932 r. zasiadał w radzie powiatowej BBWR. Był również członkiem Powiatowego Koła Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego w Grajewie.
   W 1939 r. po wybuchu wojny wyjechał do Wilna. Po zajęciu Wilna przez Armię Czerwoną powrócił do Grajewa. Po kilku dniach został aresztowany przez NKWD. W więzieniu sowieckim był od 2 października 1939 do 23 czerwca 1941 r. Zamieszkał w Warszawie i 13 sierpnia 1941 r. został przyjęty do Izby Lekarskiej w Warszawie. W grudniu 1941 r. pracował jako lekarz poradni w Warszawie w wymiarze jednej godziny dziennie.
   Po wojnie wyjechał do Łodzi, gdzie pracował w klinice i wykładał na Akademii Medycznej. Wykazany jako lekarz w spisie w 1956 roku. Zmarł 25.06.1963 r. - pochowany na Powązkach Wojskwoych. Z żoną Wandą z d Żukowskich miał dwie córki: Halina (ur. 1919), Krystyna (ur. 1922), Irena (1924).  

Fragment wspomnień Apolinarego Żabińskiego opublikowanych w 1990 r. w „Gazecie Grajewskiej”.
 
   Mieszkał w domu na ul. 11 Listopada 2. Dom ten został wybudowany przez dr. Sienkiewicza w latach 1931-1933 na placu kupionym od Banku. Budową kierował grajewski przedsiębiorca budowlany Jojne Żmijewski; mury, elewacje, tynki i piece wykonywał Jan Tombacher; ciesielkę i podłogi robił Józef Jezierski; dach krył Icchak Dorf, zaś stolarkę wykonywali Jan Gallak, Ignacy Łojewski i Piotr Dobrowolski; malowanie wnętrz zlecono Tadeuszowi Orłowskiemu. Dr Sienkiewicz wraz z rodziną mieszkał na parterze, piętro zaś zajmował powiatowy lekarz weterynarii Piotr Patryn.
   W 1939 r. po wybuchu wojny wraz z żoną Wandą z d. Billewicz wyjechał do Wilna, w którym posiadał mieszkanie. Po zajęciu Wilna przez Armię Czerwoną żonę i niezamężną córkę odesłał do Warszawy do starszej już zamężnej córki, sam zaś powrócił do Grajewa. Ponieważ dom na ul. 11 Listopada był już zajęty przez sowietów zatrzymał się u Netterów w domu Romanowski na ul. Szczuczyńskiej 20.
   Po kilku dniach dr Sienkiewicz został aresztowany przez NKWD. Został wywieziony do Białegostoku, a następnie do Grodna. Po otrzymaniu wyroku 25 lat zsyłki został wywieziony na Syberię do Narczyńska. Na miejscu pracował w szpitalu więziennym. Po wybuchu wojny sowiecko – niemieckiej Rosjanie zatrudnili go w szpitalu w Tule, gdzie m.in. zajmował się szkoleniem personelu medycznego na potrzeby wojska.

(uzup. T.Dudziński)