Stanisław Wojciech Żelechowski

(1868-1940)

właściciel majątku Bogusze, działacz społeczny z okresu II RP


   Urodził się 23 IV 1868 r. w rodzinie ziemiańskiej, jako syn Stanisława Józefa i Anny z Bzurów, do których należał majątek w przygranicznych Boguszach. Rodzeństwem jego byli: Emilia (ur. 1861), Jan Syntoryan (ur. 1863), Aleksandra (ur. 1865), Adam Franciszek (ur. 1866), Maria (ur. 1872), Zofia Helena (ur. 1876). Od 1 X 1907 r. żonaty z Lucyną Chojnowską (ur. 1886 r.), z którą posiadał co najmniej dwie córki: Barbarę Zofię (ur. 1915) i Marię (ur. 1917). Po wejściu Rosjan w 1939 roku został wraz z rodziną wywieziony na Syberię. Zmarł w drodze jesienią 1940 r. w Mińsku. Symboliczna mogiła znajduje się na cmentarzu w Grajewie.

   Jako ziemianin z tradycjami (jego ojciec popierał m.in. powstanie styczniowe, czy budowę nowego murowanego kościoła w Grajewie) angażował się w działalność patriotyczną, społeczną i ekonomiczną. W 1906 r. został prezesem Koła Polskiej Macierzy Szkolnej. W 1911 r. będąc już wówczas członkiem Sądu Gminnego, był także jednym z założycieli Grajewskiego Towarzystwa Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowej. W okresie pierwszowojennej okupacji niemieckiej był członkiem sejmiku powiatowego. Z kolei w okresie II RP przewodniczył Urzędowi Rozjemczemu do spraw kredytu małej własności rolnej oraz był założycielem i prezesem otwartej w 1928 r. w Grajewie mleczarni spółdzielczej. Wraz z małżonką angażował się również w działalność na rzecz parafii – był m.in. prezesem dozoru kościelnego, czy członkiem Rady Parafialnej. Żona Lucyna z Chojnowskich była przewodniczącą Stow. Pań Miłosierdzia św. Wincentego z Paulo. Wspólnie zaś byli rodzicami chrzestnymi sztandaru dzieci szkolnych należących do Stowarzyszenia religijnego „Krucjata Eucharystyczna”, którego poświęcenie odbyło się w 1935 r. Lucyna Żelechowska był również matką chrzestną sztandaru 9 psk, który został wręczony w 1928 r. Przy tej okazji w Boguszach nocował prezydent Mościcki, który znał się ze Stanisławem Żelechowskim z okresu wspólnych studiów w Rydze. Stanisław Żelechowski wspierał działalność wielu stowarzyszeń i organizacji, będąc członkiem ich władz: m.in. Okręgowego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych, Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej, Powiatowego Koła Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego i Koła Przyjaciół Harcerstwa, Związku Obrony Kresów Zachodnich, Spółdzielni Rolniczo-Handlowej. Był członkiem rady powiatowej BBWR.

Zelechowski podpis