Witalis Świacki

(1928-1943)

żołnierz AK


   Urodził się 1 stycznia 1928 roku jako czwarte dziecko Władysława Świackiego i Józefy, z domu Lepak. Miejscem urodzenia były Krośniewice, miasteczko leżące w powiecie kutnowskim. Witalis Świacki naukę rozpoczął w szkole podstawowej w Augustowie, gdzie jego rodzina przeprowadziła się w roku 1934 z pobliskiej Hołynki. Od grudnia 1936 r. mieszkał w Grajewie, do którego przeniosła się cała rodzina.

   W okresie okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej został członkiem Związku Walki Zbrojnej. Przyjął pseudonim „Brzask”. W maju 1943 roku po ucieczce z Grajewa, został partyzantem plutonu leśnego, dowodzonego przez jego ojca („Sępa”). Był harcerzem i dlatego po pewnym czasie „Brzask” został przydzielony do plutonu młodzieżowego „Konara” (jego brata – Henryka), rekrutującego się z harcerzy i członków przedwojennego Związku Strzeleckiego. Pełnił funkcje wywiadowcy i łącznika.
   16 sierpnia 1943 roku hitlerowcy zorganizowali obławę, skierowaną na Grzędy. W jej wyniku wieś została spacyfikowana, a mieszkańcy rozstrzelani, wśród nich znajdował się również Witalis. Został wskazany przez szucmana Władysława Minczewskiego z Grajewa, jako działacz konspiracji. Miało to miejsce na Górze Solistowskiej w Grzędach.

+ W maju 1943 roku został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Natomiast pośmiertnie, w listopadzie 1943 roku, odznaczony został Krzyżem Walecznych i awansowany do stopnia plutonowego.