Andrzej Karwowski

(1759-1837)

uczestnik insurekcji kościuszkowskiej

   Ur. 30.09.1759 roku w Solistówce, syn Stanisława, skarbnika i regenta bielskiego i Brygidy Bobrownickiej. W latach 1774-1779 kształcił się w Szkole Rycerskiej w Warszawie, po czym wszedł jako ppor. do 5 regimentu fizylierów artylerii koronnej, awansując ostatecznie w 1788 roku do stopnia kapitana. W okresie Sejmu Wielkiego wystąpił z wojska i osiadł w Solistówce. Popularny wśród szlachty podlaskiej, wybrany został w 1792 roku naczelnikiem pospolitego ruszenia.

   Po wybuchu insurekcji został mianowany 01.04.1794 roku przez Kościuszkę generałem majorem ziemiańskim na Podlasiu. Już w maju wysłał ku Goniądzowi i Warszawie 1500 zbrojnych. Po zatwierdzeniu mu przez Kościuszkę formacji pułku jazdy i czterech batalionów strzelecko-pikinierskich, uzbroił dalsze 2200 Podlasian, z którymi w lipcu rozpoczął ofensywę znad Narwi ku Prusom Wschodnim. 5.07 odniósł zwycięstwo w potyczce pod Ławskiem i Kumelskiem, 10.07 w bitwie pod Kolnem, a 18.07 odniósł klęskę pod Dębnikami. Mimo to prze dłuższy czas wiązał część sił pruskich generałów Schoenfelda i Favrata. 10.09 wykonał pomyślny wypad za Narew aby wywołać na tyłach pruskich powstanie. Natchnął się jednak na przeważające siły generała Guenthera i ostatecznie 31.10 pod Wizną jego oddziały zostały rozbite.
   Na wezwanie gen. J.H. Dąbrowskiego, w 1798 roku na czele 20 ochotników wstąpił w szeregi Legionów. Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego zgłosił się 28.08.1807 roku do służby. Komisja Rządząca powierzyła mu 14.09 stanowisko nadleśniczego departamentu białostockiego, a ostatecznie łomżyńskiego w Dyrekcji Spraw Wewnętrznych. W wyprawie na Moskwę nie brał udziału, natomiast brał udział w kampaniach 1813 i 1814. Po abdykacji Napoleona powrócił do Kraju. Około 1833 (?) przeniósł się do Warszawy. Mieszkał w kamienicy na Nowym Mieście pod numerem 370. Zmarł 7.04.1837 roku i pochowany został na Powązkach w kw. 40. Pozostawił żonę, zmarłego w 1870 roku na emigracji syna Joachima i dwie córki Eugenię (+1878) i Barbarę (+1884) po mężu Kretowicz.

Wykorzystane materiały:
- Biogram Andrzeja Karwowskiego autorstwa Jana Pachońskiego [w:] PSB T. XII (tu autor podaje błędną datę śmierci Karwowskiego ok. 1831 r.).
- "Kurier Warszawski" nr 114/1833 (informacja o przyjeździe Karwowskiego do Warszawy).
- "Kurier Warszawski" nr 94/1837 (nekrolog Karwowskiego).
- Odpis z nagrobka.