Józefa Sienkiewicz

(1898-1979)

członkinia POW, właścicielka restauracji w Rajgrodzie w okresie II RP

   Ur. 9 X 1898 r. Bajone (USA), jako córka Józefa Jakuć i Agnieszki z Koniecków. Wkrótce po urodzeniu wraz z rodzicami przyjechała do Rajgrodu. Dzieciństwo spędziła przy rodzicach, zaś od wieku 7 lat uczęszczała do szkoły powszechnej w Rajgrodzie, którą ukończyła.
W okresie 8 V – 11 XI 1918 współpracowała z POW pow. Szczuczyn w m. Rajgród. Była kurierem przenoszącym ulotki i broń. W uznaniu zasług w szeregach POW w 1938 r. jako jedyna kobieta w pow. szczuczyńskim została odznaczona Medalem Niepodległości.
   W 1923 r. wyszła za mąż za Stanisław Sienkiewicza (ur. 1898) z gm. Pruska. Stanisław Sienkiewicz był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej i za zasługi uzyskał możliwość otrzymania koncesji na prowadzenie lokalu gastronomicznego. Restauracja ta prowadzona wspólnie z żoną znajdowała się w domu pp. Perkowskich, przy głównym trakcie naprzeciwko Rynku.
   W Rajgrodzie urodziły się ich dzieci: Zofia Longina (1925) i Henryk (1927). Po wybuchu II wojny światowej, a zwłaszcza po zajęciu naszych ziem przez ZSRR, Stanisław wraz z żoną zostali ostrzeżeni przed aresztowaniem i zmuszeni zostali opuścić Rajgród. Przeszli tzw. zieloną granicę uchodząc na Suwalszczyznę, zajętą przez Niemców. Córkę umieścili w Brzozówce, zaś syna Henryka[1] w Wólce u dziadków ze strony ojca.
   Po wybuchu wojny niemiecko – radzieckiej w VI 1941 r. Stanisław Sienkiewicz powrócił do Wólki Karwowskiej z żoną i córką, gdzie schorowani rodzice nie byli w stanie zająć się gospodarstwem. Młoda Zosia została łączniczką w szeregach AK przyjmując pseudonim "Mewa". Niemcy z czasem również rozpracowali konspirację akowską i zaczęły się aresztowania. Mąż Józefy Stanisław trafił do obozu w Buchenwaldzie, gdzie zmarł z wycieńczenia tuż przed jego wyzwoleniem w 1945 r.
   Józefa Sienkiewicz, wdowa po Stanisławie na próżno oczekiwała powrotu męża i syna. Zamieszkały z córką w Rajgrodzie, tu Zofia przez 10 lat powojennych była nauczycielką. Następnie wyjechały do Szczecina, gdzie w 1979 r. Józefa zmarła.

Wykorzystane materiały:
- J.Sobolewski: „Wojenne losy Sienkiewiczów” [w:] "Rajgrodzkich Echach"
- Centralne Archiwum Wojskowe – Akta nadania Krzyża Niepodległości Józefie Sienkiewicz z 27 VI 1938 r.

Przypis:
[1] W VI 1941 r. syn Henryk wraz z częścią pozostałej rodziny został wywieziony na Syberię. Kiedy tworzyła się 1. Dywizja Piechoty im. Kościuszki, Henryk miał zaledwie 16 lat. Chcąc wyrwać się z piekła syberyjskiego skłamał i powiedział, że jest już pełnoletni. W ostatnim liście do matki pisanym w okresie Walk o Wał Pomorski Henryk napisał m.in.: "Boje są ciężkie. W każdej chwili mogę zginąć. Mamo, nie rozpaczaj, bo zginę za Ojczyznę..." Tak się też stało - Henryk spoczął na cmentarzu wojennym w Wałczu.