Natalia Gede

(1909-1945)

absolwentka grajewskiego Gimnazjum, członek AK

   Natalia Gede urodziła się w 31 XII 1909 r. w Kiwartach na Suwalszczyźnie, jako córka Karola i Ludmiły (zd. Kudriawcew). W 1924 r. wstąpiła do I DH im. M.Konopnickiej w Grajewie. W 1928 (lub 1929) zdała maturę w grajewskim gimnazjum, a następnie ukończyła 2-letnie studium pedagogiczne w Krakowie.
   Pracę zarobkową rozpoczęła w Nowem na Pomorzu, później w Świeciu. Od 1937 studiowała pedagogikę na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W okresie okupacji naukę kontynuowała konspiracyjnie u prof. Nawroczyńskiego.
   Wiosną 1940 r. wstąpiła do ZWZ/AK przyjmując pseudonimy "Siostra" i "Kropka". Pracowała jako łączniczka, a później jako sekretarka szefa łączności operacyjnej płk. Jerzego Uszyckiego ps. "Ort" w V Oddziale Komendy Głównej ZWZ-AK.
   W dniu 2 lutego 1944 r. została aresztowana przez gestapo. Była przesłuchiwana w Al. Szucha i trzymana na Pawiaku, zaś już miesiąc później (1 marca) wywieziono ją do obozu koncentracyjnego w Ravensbruck (nr obozowy 29921). Tam dzięki staraniom więźniarek Haliny Chorąży i Olgi Nider udało jej się uniknąć transportu do fabryki amunicji. 2 marca 1945 r. zachorowała na tyfus, który doprowadził do jej śmierci 1 maja 1945 r. - pierwszego dnia po wyzwoleniu obozu.

Odznaczona: Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.