Bonifacy Kozon

(1894-????)

burmistrz Grajewa w latach 1934-1937

Urodził się 5 czerwca 1894 r. w Lipinach (pow. makowski), jako syn Antoniego i Julii ze Skóreckich. Podstawowe wychowanie i wykształcenie zdobył w domu. Następnie uczęszczał do Seminarium Nauczycielskiego w Siennicy, w którym od 1912 r. należał do koła niepodległościowego, a od 1913 do połowy 1914 stał na czele drużyny harcerskiej. Następnie do III 1915 r. czynny udział w pracach POW, jako kolporter pism niepodległościowych w pow. pułtuskim, prowadzi też zbiórki ofiar na Skarb Wojskowy, Wiosną 1915 r. został wcielony do armii rosyjskiej do 305 pp, w którego szeregach przebywał na froncie. W okresie III-XII 1916 r. ukończył szkołę oficerską w Żytomierzu i został awansowany na stopień chorążego.

   Następnie służył na stanowisku oficera kompanii w 290 zapasowym pp, 10 zapasowym pp i 63 Uglickim pp, z którym w okresie VII 1917 – I 1918 przebywał ponownie na froncie. W końcu II 1918 r. wstąpił w szeregi I Korpusu Legii Oficerskiej i należał do Związku Polaków Wojskowych. W VIII 1918 r. wraca w rodzinne strony i znów rozpoczyna służbę w POW, otrzymał zadanie opracowania planu rozbrojenia Niemców w Serocku. Po rozbrojeniu Niemców i awansie na stopień podporucznika przez miesiąc czasu do 12 XII 1918 r. był komendantem makowskiego obwodu POW.
   Następnie w okresie XII 1918 – V 1919 r. pełnił obowiązki komendanta miejscowego w Makowie, dowódcy odcinka Kresów Północ, komendanta placu w Mławie i dowódcy kompanii w 32 pp. 21 maja 1919 wraz z 32 pp znalazł się ponownie na froncie tym, razem podczas trwającej właśnie wojny polsko-bolszewickiej. Za jedną z akcji pod Horyniem został odznaczony Krzyżem Walecznych. W VI 1920 r. awansowany został na stopień porucznika i do XI 1920 r. pełnił służbę w batalionie zapasowym 32 pp. m.in. jako dowódca kompanii, kierownik magazynu mundurów, broni i amunicji oraz referent oświatowy. Przez kolejny rok był kierownikiem oświatowym w punkcie zbornym Rekrutów w Warszawie, skąd w XI 1921 r. został odkomenderowany celem kontynuowania studiów.
   Ukończył kolejne II semestry na wydz. finans.-ekonom. w Szkole Nauk Politycznych w W-wie. Dnia 11 lutego 1922 r. został zwolniony do rezerwy. Jako oficer rezerwy w latach 1925, 1928, 1930, 1931 odbywał przepisowe ćwiczenia w szeregach 76 pp., zbierając pozytywne opinie przełożonych: „Bardzo ambitny, obowiązkowy, lojalny, pracowity oficer. Charakter kompletnie wyrobiony. Spokojny, opanowany, zrównoważony … pewny siebie, energiczny, dość staranny”. W XI 1930 r. zdał w Grodnie egzamin oficerów rez. przed awansem na kapitana, którego jednak nie uzyskał.
   Po przejściu do rezerwy w 1922 r. został przyjęty na kurs skarbowy w Min. Skarbu. Następnie zamieszkał w Grodnie, gdzie pracował w administracji i na niwie dziennikarskiej. Był m.in. współredaktorem „Nowego Dziennika Kresowego”, jak i prezesem Zarządu Spółdzielni „Jutrzenka”.
   W dniu 8 października 1934 r. został wybrany burmistrzem Grajewa. Wybór jednak nie odbył się bezkonfliktowo, co odnotowała ówczesna prasa: „Wybrano burmistrza Bonifacego Kozona, korespondenta PAT z Grodna, kandydata tego nikt w Grajewie nie zna, radni narodowi dali białe kartki zaznaczając w ten sposób, że nie biorą odpowiedzialności za importowanego burmistrza.” Funkcję tę piastował co najmniej do 1937 r. (W lutym 1939 r. na pewno przebywał jeszcze w Grajewie, choc nie wiemy czy na stanwoisku burmistrza. Został bowiem wybrany wówczas na członka zarządu obowdu szczuczyńskiego Polskiego Związku Zachodniego). Dalsze jego losy nie są nam na razie znane.
   Od XI 1928 r. był żonaty z Haliną Wasilewską c. Aleksandra i Wiery Kisielewicz.