Szczegóły
Kategoria: Biogramy
Poprawiono: piątek, 13 stycznia 2017, 23:13
Tomasz
Odsłony: 4730

Kazimierz Sztramko

(1915-1995)

as polskiego lotnictwa

   Urodził się 3 listopada 1915 r. w m. Bogusze, powiat Szczuczyn, woj. białostockie jako syn Juliana i Aleksandry z domu Kozłowskiej. W 1927 r. ukończył siedem klas szkoły powszechnej w Grajewie.
   1 września 1930 r. wstąpił do Szkoły Podoficerów Piechoty dla Małoletnich, którą ukończył po trzech latach. 14 września 1933 r. otrzymał przydział do 8 Pułku Piechoty stacjonującego w Lublinie. 1 października 1933 r. rozpoczął naukę w Szkole Podoficerów CKM przy 8 Pułku Piechoty, którą ukończył 19 marca 1934 r. awansując do stopnia kaprala. W 1935 r. ukończył naukę w pięcioletnim gimnazjum wieczorowym w Lublinie. Latem 1936 r. ukończył kurs szybowcowy w Ustianowej i 15 września rozpoczął kurs podstawowego pilotażu w Eskadrze Treningowej 1 Pułku Lotniczego w Warszawie. Po jego ukończeniu w lipcu 1937 r. został przyjęty na kurs wyższego pilotażu w Grudziądzu. Kurs ukończył z wynikiem bardzo dobrym 1 listopada 1937 r. i został przydzielony do 113 Eskadry Myśliwskiej. Od połowy czerwca do połowy grudnia 1938 r. był w składzie zespołu kpt. W. Szczęśniewskiego, który został przydzielony do Eskadry Korpusu Ochrony Pogranicza w Sarnach ochraniając budowę umocnień wschodniej granicy Polski na odcinku Pińsk - Krzemieniec Podolski. 1 kwietnia 1939 r. awansowany do stopnia plutonowego.

   We wrześniu 1939 r. Kazimierz Sztramko walczył w 113 Eskadrze Myśliwskiej, która wchodziła w skład Brygady Pościgowej broniącej Warszawy. Wykonał 22 loty bojowe i stoczył 12 walk powietrznych, m.in. 8 września w rejonie Puław z dwoma He 111. Oficjalnych zwycięstw mu nie przyznano. 20 września, na rozkaz płk. Pawlikowskiego, prze-kroczył granicę w Kutach. Dotarł do Bukaresztu, skąd został skierowany do obozu internowania. Po trzech tygodniach otrzymał paszport i udał się do portu Balcik. Stamtąd przez Morze Czarne dotarł do Bejrutu, gdzie po jednym dniu przerwy znów wsiadł ma statek i 30 października dopłynął do Marsylii.
   We Francji został przydzielony do klucza dowodzonego przez mjr. dypl. E. Wyrwickiego. 4 czerwca Polacy trafili na lotnisko Bernay i zostali przydzieleni do latającej na samolotach Bloch 151 i 152 jednostki GC II/10. Sztramko został przydzielony do 1. Escadrille. 7 czerwca 1940 r. wracając w składzie francuskiego klucza na własne lotnisko stoczył walkę z Me 109, którego zestrzelił. Z powodu braku paliwa lądował jednak przymusowo i uszkodził swój samolot. To spowodowało, że nie latał aż do 13 czerwca, kiedy to doprowadzono do stanu używalności jego Blocha. 21 czerwca wraz z innymi Polakami opuścił jednostkę, by przedostać się do Afryki. W nocy 22/23 czerwca na pokładzie samolotu transportowego został przewieziony do Algieru. Potem droga lądową dotarł do Casablanki, skąd via Gibraltar 17 lipca 1940 r. dotarł do Wielkiej Brytanii.
   W Wielkiej Brytanii otrzymał numer służbowy 782842. Po pobycie w bazie w Blackpool został wysłany na krótki kurs wznawiający do 15 EFTS (Szkołą Pilotażu Początkowego), a następnie został przy-dzielony jako pilot etatowy do 8 BGS (Szkoła Bombardowania i Strzelania). W marcu 1941 r. skierowany został na kurs myśliwski do 55 OTU (Jednostka Wyszkolenia Bojowego), skąd 16 kwietnia 1941 r. trafił do 317 "Wileńskiego" Dywizjonu Myśliwskiego. 1 marca 1942 r. został awansowany do stopnia st. sierż. 7 marca 1942 r. K. Sztramko znajdował się na wysuniętym lotnisku w Bolt Head. Rano podczas patrolu nad lotniskiem został zaatakowany przez dwa Me 109 i w rezultacie przymusowo lądował, będąc lekko rannym w nogę. 19 sierpnia 1942 r. podczas osłony desantu na Dieppe wraz z dwoma pilotami z 303 Dywizjony Myśliwskiego zestrzelił He 111.
   Na przełomie 1942 i 1943 r. zgłosił się ochotniczo na wyjazd do Afryki i w lutym 1943 r. znalazł się w składzie Polskiego Zespołu Myśliwskiego tzw. „Cyrku Skalskiego”. Latał w nim od marca do maja 1943 r. W czasie walk w Afryce zgłosił zestrzelenie trzech samolotów: 22 IV 1943 r. były to Me 109 i Mc 202, zaś 6 V 1943 - Me 109.
   Po powrocie do Anglii został 23 lipca 1943 r. skierowany w roli instruktora do 58 OTU. 11 sierpnia został przeniesiony do AFDU w Wittering. Do bojowego latania wrócił 20 listopada 1943 r., kiedy to otrzymał przydział do 308 "Krakowskiego" Dywizjonu Myśliwskiego. Na odpoczynek odszedł 6 kwietnia 1944 r. do bazy w Blackpool, a 3 maja 1944 r. był awansowany do stopnia chorążego. 15 czerwca 1944 r. trafił na kilkanaście dni do 316 "Warszawskiego" Dywizjonu Myśliwskiego, a 29 czerwca został przeniesiony do 315 "Dęblińskiego" Dywizjonu Myśliwskiego. 16 września 1944 r. odszedł do bazy w Blackpool, a 6 grudnia 1944 r. do dowództwa 133 Skrzydła Myśliwskiego. 18 stycznia 1945 r. ponownie trafił do 315 Dywizjonu Myśliwskiego, w składzie którego służył do końca jego istnienia. Za zasługi bojowe awansowany do stopnia oficerskiego (otrzymał nowy nr ewidencyjny: P.3037). 23 maja 1946 r. został adiutantem Dyonu 315 i na stanowisku tym pozostał do czasu rozwiązania jednostki.
   Wykonał w sumie 116 lotów bojowych w czasie 226 godzin i 130 lotów operacyjnych w czasie 171 godzin i 15 minut.
   Służba Kazimierza Sztramko w formacjach lotniczych podczas II wojny światowej zaowocowało przyznaniem mu licznych odznaczeń, w tym m.in. srebrnego Krzyża Virtuti Militari, trzykrotnie Krzyża Walecznych i Distinguished Flying Medal.
   Kazimierz Sztramko wstąpił w związek małżeński w 1947 r. Jego żoną została Wanda Teresa Komik, która poprzez Syberię trafiła do Armii Andersa, następnie służyła w oddziałach pomocniczych RAF. Mieli dwoje synów: Wiesława i Ryszarda. Po demobilizacji w 1949 r. wyjechali do Kanady i osiedlili się w Hamilton.
   Kazimierz Sztramko zmarł 21 grudnia 1995 r., zaś jego żona 27 marca 2010 r.