Józef Sobociński

(1905-2003)

weterynarz na terenie powiatu szczuczyńskiego w okresie II RP


   Urodził się 19 III 1905 r. w Kramkówce Dużej na terenie gm. Goniądz, w rolniczej rodzinie Franciszka i Konstancji z Pełszyńskich, jako drugi z trzech ich synów. W latach 1914-1916 uczęszczał do szkoły powszechnej w rodzinnej miejscowości, a następnie od 1917 r. do Gimnazjum w Goniądzu. W 1924 r. był słuchaczem kursów maturalnych Czackiego w Wilnie, skąd po roku przeniósł się do Gimnazjum im. Piotra Skargi w Łomży, w którym to w 1927 r. zdał maturę. W tym samym roku wstąpił na wydział weterynaryjny Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył w 1932 r.

   W okresie 12 VIII 1932 - 6 V 1933 r. odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, którą ukończył z wynikiem bardzo dobrym w stopniu tytularnego plutonowego podchorążego. W V 1933 r. przeniesiony został macierzysto i służbowo do 9 psk, w którym to odbył praktykę. Po jej ukończeniu 18 IX tego samego roku został awansowany do stopnia tytularnego wachmistrza podchorążego, a dzień później przeniesiony do rezerwy. Obowiązkowe ćwiczenia rezerwy odbywał m.in. w macierzystym 9 psk (VI-VII 1934 r.), 10 pułku ułanów (VII 1935 r.), Wojskowej Pracowni Weterynaryjnej (VII 1936 r.) i 13 pułku ułanów (VII-VIII 1936 r.). Został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy weterynarii ze starsz. 1 I 1935 r.
   W cywilu pracował w wyuczonym zawodzie lekarza weterynarii. Od X 1933 jako miejski lekarz weterynarii w Orli, później od I 1934 r. na analogicznym stanowisku w Goniądzu, zaś w VIII 1934 r. mianowany został rejonowym lekarzem weterynarii w Szczuczynie, w którym to pracował do mobilizacji w końcu VIII 1939 r.
   W kampanii wrześniowej 1939 r. wziął udział w stopniu podporucznika na stanowisku lekarza weterynarii 9 psk. Przechodzi cały szlak bojowy pułku, zakończony walkami pod Kockiem. W ostatniej bitwie kampanii wrześniowej wchodzi w skład sformowanego wówczas pułku „Bohdan”. Po zakończeniu walk w niewoli niemieckiej w oflagu IIB Arnswalde (X 1939 – III 1942).
   Po wyjściu z niewoli powrócił do Szczuczyna, gdzie do XII 1946 r. pełnił obowiązki lekarza weterynarii. Następnie na stanowisku powiatowego lekarza wet. w Kętrzynie (do XII 1958) i Węgorzewie (do VIII 1960 r.). Od 15 VIII 1960 r. został kierownikiem Państwowych Zakładów Leczniczych dla Zwierząt w Rawiczu. W międzyczasie w VII 1950 r. został przeniesiony do rezerwy w stopniu ppor., zaś 1 I 1966 r. zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego. W 1949 r. był notowany przez WUBP jako podejrzany o sabotaż i wrogi stosunek do obecnego ustroju.
   Zmarł 5 IX 2003 r.

Wykorzystane materiały: CAW – Ap. 2088, TAP 1411/69/796, Rozkazy 9 psk – 1933-1934; Tajny Dz. Pers. Nr 8/1935; J. Wielhorski, R. Dembiński, "Kawaleria i bronie towarzyszące w kampanii wrześniowej 1939 roku. Ordre de bataille i obsady personalne", Londyn 1979; St. Radomyski, "Zarys Historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926-1939", Pruszków 1992; R. Rybka, K. Stepan, "Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939", Kraków 2003; Relacje i wspomnienia oficerów i żołnierzy 9 psk ze zbiorów GIH; www.straty.pl ;