Wacława Maria Nożewska
(1898-1984)
nauczycielka grajewskiego gimnazjum w okresie II RP
Urodziła się 23 IX 1898 r. w Łomży jako córka Ignacego pracownika poczty i Stanisławy z d. Lichomskiej. Był on drugim mężem pani Stanisławy, która po owdowieniu wyszła ponownie za mąż.
Przez pewien czas przebywała u swojej ciotki w Kamieńcu Podolskim. Następnie przeniosła się do Warszawy, do brata Tadeusza. Tam też ukończyła Seminarium Nauczycielskie. Pierwszą pracę podjęła w progimnazjum w Nowym Mieście n/Pilicą. Wg spisu z 1924 r. była tam nauczycielem matematyki. Następnie (1926 r.) uczyła w gimnazjum żeńskim w Warszawie przy ul. Nowogrodzkiej. Kolejną jej szkołą było grajewskie gimnazjum. Uczyła w nim prawdopodobnie od 1932 r. aż do wybuchu II wojny światowej.
Po wybuchu wojny przeniosła się do rodzinnej Łomży, gdzie spędziła cały okres wojny. W trakcie okupacji prowadziła tajne nauczanie na poziomie gimnazjalnym. Jeden z uczestników tych tajnych kompletów wspominał „Daty, godziny i miejsca nauki wyznaczała każdorazowo prof. Nożewska. Ona też zaopatrywała nas w podręczniki, literaturę itp. Początkowo prof. Nożewska uczyła nas wszystkiego tj polskiego, historii, geografii, matematyki, fizyki, łaciny i niemieckiego. Mieliśmy normalne wykłady, zadawane lekcje do nauki pamięciowej i prace pisemne. Byliśmy też normalnie przez panią profesor oceniani.”
Po zakończeniu okupacji uczyła matematyki w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Łomży. Tu również zostawiła po sobie miłe wspomnienia. „Po wojnie, kiedy otwarto nasze gimnazjum matematyki zaczęła nas uczyć Pani prof. Maria Nożewska. Niewysoka, drobniutka osoba w średnim wieku, zawsze w kapelusiku, rzadko uśmiechająca się, sprawiała wrażenie surowej, chociaż w rzeczywistości była „chodzącą dobrocią” i wspaniałym człowiekiem.” „Jej lekcje matematyki były ciekawe przez to, że wymagała od nas logicznego myślenia. Jej zainteresowanie uczniami wykraczało poza same wykłady przedmiotu.”
W 1950 została przeniesiona do Olecka, gdzie pracowała do 1959 r. w Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kochanowskiego. Nie było to normalne „przeniesienie służbowe”, ale bardziej „karna zsyłka” dla niepokornych z reakcyjną przeszłością, a na dodatek miała brata „andersowca”, który nie powrócił z Anglii do kraju! Ówcześni jej uczniowie wspominali ją po latach następująco. „Pani Maria Nożewska nauczycielka matematyki, była wymagającą nauczycielką. Umiała nauczyć co trzeba z matematyki ale też potrafiła ostudzić nasze emocje, dobrze wpływać na nas którym nie w głowie była nauka i powaga. Czasami, gdy miała nas dosyć, robiła na matematyce spacer po parku, gdzie zbieraliśmy śmiecie – takie ówczesne Sprzątanie Świata.” oraz „Apolityczna wspaniała nauczycielka matematyki profesor Maria Nożewska, odporna na totalitarną ideologię (…) Prof. Maria Nożewska otrzymywała podziękowania od rektorów Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej za przygotowanie absolwentów do egzaminu wstępnego z matematyki na te uczelnie."
Pani Profesor była całe życie samotna. Miała w Olecku skromne mieszkanie i żyła bardzo oszczędnie. Po przejściu na emeryturę pozostała w Olecku. Pod koniec życia poważnie chorowała. Zmarła w czerwcu 1984 roku. Spoczywa na cmentarzu w Olecku.
Przy opracowaniu biogramu korzystano m.in. z informacji zawartych na portalu www.historialomzy.pl