Kazimierz Stefan Kowalewski

(1897-1987)

uczestnik wojny 1920 r., właściciel masarni w okresie II RP, działacz społeczny i spółdzielczy

   Urodził się z 14 stycznia 1897 r. w Myszyńcu, jako syn Stanisława i Teofili z domu Koszykowska. Jego rodzina w 1905 r. zamieszkała w Grajewie na ulicy Konopskiej 4. Kazimierz Kowalewski zaczął wówczas uczęszczać do 2 klasy szkoły kolejowej. Po jej ukończeniu praktykował w zawodzie stolarskim. Podczas I wojny światowej został zatrudniony przez Niemców przy budowie dróg. Następnie pracował przy tarciu drzewa w lasach, ścinanego przez Niemców.

   Walczył podczas wojny polsko-bolszewickiej w latach 1919-1920. Został zwerbowany do 2 pułku piechoty Legionów - służył w kompanii technicznej, w 2 kompanii szturmowej oraz w baonie zapasowym. Walczył na Froncie Litewsko-Białoruskim, podporządkowanym gen. Stanisławowi Szeptyckiemu (Borysów, Mińsk, Lida, Wilno, Dźwińsk, Bobrujsk, Wołkowysk, Mozyrz). Następnie od 12 września 1920 r. do 18 lipca 1921 r. służył w Komendzie Placu w Piotrkowie. W lipcu 1921 r. został zdemobilizowany i przeniesiony do rezerwy w stopniu szeregowego. W zaświadczeniu na temat jego służby wyrażono o nim następującą opinię: Zachowanie się jego w służbie jak również i poza służbą było nienaganne, wydawane mu rozkazy wykonywał punktualnie i zawsze z pożytkiem dla służby.
  
Powrócił do Grajewa, gdzie w latach 1921-1927 pracował jako rzeźnik, a od 1927 r. – jako majster zakładu rzeźniczego. Od 31.10.1928 r. był członkiem Związku Zawodowego Pracowników Handlu Oddział w Grajewie. Dnia 12 grudnia 1931 r. otrzymał Kartę Rzemieślniczą, zezwalającą na prowadzenie rzemiosła masarsko-wędliniarskiego. Dnia 27 lutego 1934 r. w Izbie Rzemieślniczej w Białymstoku złożył egzamin czeladniczy w zawodzie rzeźnickim i wędliniarskim. W  latach 1937-39 prowadził prywatną masarnię, znajdującą się naprzeciw mieszkania na ul. Konopskiej. Zajmował się tam produkcją i sprzedażą mięsa wieprzowego i wyborów wędliniarskich. Dnia 25 kwietnia 1939 r. od Urzędu Skarbowego w Grajewie otrzymał Świadectwo Przemysłowe dla przedsiębiorstwa przemysłowego VIII kategorii. Był także członkiem Zarządu Cechu Rzeźników i Wędliniarzy Chrześcijan na powiat Szczuczyński w Grajewie oraz od 1 kwietnia 1938 r. członkiem koła Komendantów O.P.L. Obwodu Powiatowego Grajewo Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
   Podczas okupacji sowieckiej w jego mieszkaniu władze zameldowały Polaków, Rosjan i Żydów. Po zakończeniu okupacji niemieckiej zaangażował się w reaktywację działalności Państwowej Spółdzielni Spożywców w Grajewie. Był jedną z 10 osób, które 27 czerwca 1948 r. zakładały Spółdzielnię Pracy Przetworów Mięsnych w Grajewie. Jeździł na kursy, m.in. przeznaczone dla kierowników masarni. Współpracował z Powszechną Spółdzielnią Spożywców „Społem”. Ponadto był członkiem Rejonowej Spółdzielni Ogrodniczo-Pszczelarskiej „Rozwój” z odpowiedzialnością udziałami.
   Ożenił się z Jadwigą z domu Kruszewską. Miał troje dzieci: Zuzannę (ur. 1940 r.), Melanię (ur. 1942 r.) i Stanisława (ur. 1945 r.). Zmarł w 1987 r. w Grajewie. Został pochowany na grajewskim cmentarzu parafialnym.

Odznaczenia:
Otrzymał Odznakę Pamiątkową Frontu Litewsko-Białoruskiego 1919-1920 (z 18.03.1921 r.).