Maria Truszkowska

(1906-1944)

pracownica Starostwa Powiatowego, członek AK

  Urodziła się w 1906 r. w Grabowie. Była córką Edwarda i Władysławy (Edward Truszkowski zmarł w 1957 r., a jego żona w 1965 r.). Jej rodzina w późniejszym czasie zamieszkała w Grajewie na ulicy Listopadowej. Ojciec jej był pierwotnie sekretarzem grajewskiego Gimnazjum, a następnie pracownikiem Starostwa Powiatowego. Maria w okresie międzywojennym również pracowała w Starostwie Powiatowym w Grajewie. Była urzędniczką, zajmującą się wydawaniem paszportów. Swoją pracę w tej placówce kontynuowała także podczas okupacji z tą różnicą, że wystawiała dokumenty państw okupujących Grajewo (Związku Radzieckiego i III Rzeszy).

   Podczas okupacji niemieckiej współpracowała z konspiracją. Nie jest wykluczone, że działalność, skierowaną przeciw okupantowi prowadziła również za rządów sowieckich. Jednocześnie w konspiracji antyniemieckiej Maria Truszkowska współpracowała z panią Bartosiewicz, która również pracowała w Starostwie Powiatowym w Grajewie. Pseudonimy konspiracyjne wymienionych pań nie są znane. Maria Truszkowska zajmowała się podrabianiem oficjalnych dokumentów dla Polaków oraz innym osobom, które starały się ukryć. Prawdopodobnie w wyniku denuncjacji lub na skutek specjalnego śledztwa Niemcy wykryli działalność Marii Truszkowskiej. W październiku 1944 r. została aresztowana. Następnie razem z innymi więźniami wywieziono ją do lasu w okolicy Kosówki, gdzie została rozstrzelana 23 października 1944 r. Zbrodni tej dokonali żandarmi z Grajewa oraz funkcjonariusze gestapo z Augustowa. Po wojnie szczątki ofiar zbrodni hitlerowskich ekshumowano i pochowano na cmentarzu parafialnym w Grajewie.