Stefan Frączkowski

(1887-1940)

działacz niepodległościowy w początkach XX w., członek grajewskiej OSP w okresie II RP

   Ur. 22.08.1887 w Warszawie jako syn Stanisława i Władysławy. W rodzinnym mieście ukończył 4 klasy szkoły miejskiej. W 1902 r. rodzice zakupili piekarnię w Grajewie, gdzie przenieśli się wraz z całą rodziną. W nowym miejscu Stefan oddał się pracy społeczno-politycznej, m.in. kolportażem pism „Polak”, „Pochodnia” oraz innej bibuły. W 1904 r. zamalował na czarno szyldy rosyjskie w Grajewie, za co został aresztowany i jako nieletni skazany na 2 tygodnie aresztu. W 1905 r. był organizatorem pochodu ze sztandarami z kościoła do kapliczki. Wraz z 2 kolegami zabił też 2 kozaków ze Szczuczyna. Ostrzeżony przez policjanta z Grajewa Kiełczewskiego o grożącym aresztowaniu uciekł najpierw do Prus, a potem do Ameryki Północnej.

   Dzięki staraniom ojca powrócił w 1910 r., ale z zakazem osiedlania się w Grajewie. Został wcielony do wojska we Władywostoku, służył tam w rocie fortecznej. W drugim roku służby mianowany plutonowym. Służył do czerwca 1914 r. Po ogłoszeniu mobilizacji po wybuchu I wojny światowej wcielony do 5 batalionu saperów. W trakcie walk został trzykrotnie ranny. Po wybuchu rewolucji w Rosji przeniósł się w sierpniu 1917 r. do I Korpusu Polskiego, gdzie został wcielony do pułku inżynieryjnego – kompania reflektorowo-samochodowa. Po likwidacji korpusu w maju 1918 r. powrócił do Grajewa.
   W listopadzie 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców. W okresie II RP przebywał w Grajewie. Był m.in. członkiem grajewskiej OSP. Zginął w Rosji w 1940 r. Żona Janina oraz syn Jan (ur. 1925 r.) zostali w kwietniu 1940 r. deportowani na Syberię.