Szczegóły
Kategoria: Biogramy
Poprawiono: piątek, 10 grudnia 2021, 12:27
Tomasz
Odsłony: 2426

ZahavAri Ibn-Zahav

(1899-1971)

Pisarz żydowski, autor powieści „Od Grajewa do Berlina - szlakiem smolarzy”

   Urodził się 20 listopada 1899 r. w Grajewie w rodzinie kupieckiej. Otrzymał tradycyjne żydowskie wykształcenie. Od najmłodszych lat w domu rodziców pochłaniał miłość do Ziemi Izraela, do której później cała jego rodzina wyemigrowała. Po I wojnie światowej wyjechał na studia do Niemiec, przebywał w liceum w Magdeburgu, a następnie na uniwersytecie w Lipsku. W 1922 r. przerwał studia, wyemigrował do Palestyny i osiadł w Jerozolimie. W latach 1924–1926 pełnił funkcję sekretarza Uniwersytetu Hebrajskiego. Razem z dr. Judą (Jehudą-Lejbem) Magnesem założył „Hebrew University Press”. Z ramienia Uniwersytetu Hebrajskiego odbył kilka podróży zagranicznych; w latach czterdziestych spędził kilka lat w Stanach Zjednoczonych.

   W młodości, jeszcze w Grajewie, zaczął pisać hebrajskie wiersze, redagować i publikować rękopiśmienne czasopismo „Hanoar” („Młodość”), a później brał udział w pracach nad niemiecko-żydowskim periodykiem „Jüdischer Almanach” („Almanach żydowski”) i „Jüdische Rundschau” („Recenzja żydowska”). W Izraelu stał się znanym powieściopisarzem, poetą i dramaturgiem hebrajskim. Jego książki to m.in.: „Meginze yeruszalaim” („Z archiwów Jerozolimy”) [1925]; „Betokhekhi yeruszalayim” („Wewnątrz Jerozolimy”) [Jerozolima, 1927]; „Besza'ar-ami yeruszalaim” („Wewnątrz bram mieszkańców Jerozolimy”) [Tel Awiw, 1928]; sztuka „Jom Jeruszalaim” („Dzień Jerozolimy”) [Tel Awiw, 1937]; „At, Jeruszalaim” („Tak, Jerozolima”) [1940]; powieść historyczna „Jeme david” („Za dni Dawida”) [Jerozolima, 1929]; tragedia „Hevel” („Próżność”) [Tel Awiw, 1934], która dotyczyła ludzkiej przemocy od czasów biblijnych do naszych czasów obecnych. Dużo pisał też o wojnie i Holokauście, o wojnie w Ziemi Izraela, a także szereg prac dla młodzieży. Napisał studium „Shylocka” z Kupca Weneckiego” Szekspira oraz powieść „Shailok, hayehudi mevenetsyah” („Shylock, Żyd z Wenecji”), która została przerobiona na dramat i wystawiona na scenie. W 1939 r. publikował tę pracę seryjnie w podwarszawskim „Haynt” („Dziś”), który opublikował też znaczną liczbę jego wierszy jerozolimskich w stylu N. Szternberga. Opublikował także w warszawskim „Hajnt Jojwl-buch” („Dzisiaj, tom jubilerski”) [Jerozolima, 1938] rozdziały ze swojej książki „Sziszim szana weszana” („Sześćdziesiąt lat”) o woźnicach w Jerozolimie. Poza swoim nazwiskiem posługiwał się również pseudonimem literackim L. Goldstein.

   Ari Ibn-Zahav uwiecznił Żydów z Grajewa w swojej trylogii folklorystycznej „Eleh mas'e hazapatim” (Smolarze) [Tel Awiw], która ukazała się w jidysz pod tytułem „Di pekh-jidn” [Warszawa, 1939]. Przetłumaczona na język polski została wydana przez Żydowskie Towarzystwo Wydawnicze „Cofirm” we Lwowe w 1939 r. pod tytułem „Od Grajewa do Berlina szlakiem smolarzy”. Powieść ta była też tłumaczona na język rumuński i węgierski. Rozdziały z jego „Di pekh-jidn” zostały też opublikowane w „Grayever yizker-bukh” („Księga pamięci Grajewa”) pod redakcją dr G. Gorina, Haymana Bluma i Sola Fishbayna [Nowy Jork, 1950]. Grajewo było też miejscem noweli „Wojna na Granicy” publikowanej w odcinkach, w przekładzie z hebrajskiego na polski, jesienią 1938 r. na łamach „Naszego Przeglądu”.

   Zmarł 21 października 1971 r. w Tel Awiwie.

Źródło: http://yleksikon.blogspot.com/2014/04/avi-even-zahav-ibn-zahav.html