Szczegóły

Poprawiono: wtorek, 13 grudnia 2022, 08:01

Odsłony: 74

Witenberg Barney i Sam

Żydowscy emigranci z Grajewa do USA

   Barney Wittenberg urodził się jako Boruch w Grajewie w 1882 r., a jego brat Sam urodził się jako Szmul w 1878 r. Byli jednymi z pięciorga znanych dzieci Berko (Beryl) i jego żony Zivii (z domu Goldberg) Witenberg. O ich życiu w Grajewie wiadomo tylko tyle, że ich ojciec Beryl był kupcem i miał paraliż nóg. Dzieci Witenbergów zaczęły wyjeżdżać z Grajewa do Anglii na początku lat dziewięćdziesiątych XIX wieku. Boruch i Szmul po raz pierwszy dołączyli do swojego brata Kivy (Carl) w Leeds w Anglii, gdzie wszyscy trzej pracowali jako krawcy. Boruch przyjął imię Barnet, a Szmul – Sam. Podczas pobytu w Leeds Sam poślubił Rachel Ruth. Carl został w Leeds, ale Barnet i Sam wyruszyli dalej i w 1904 roku przybyli razem do Stanów Zjednoczonych, aby dołączyć do swojej siostry Dobki (Dora) w Nowym Jorku. Rachel, żona Sama, dołączyła do nich 3 miesiące później. Również w Nowym Jorku była siostra Barneta i Sama, Leyka (Lena), która przebywała w Stanach Zjednoczonych od 1893 roku, a także siostra Rachel, Rifka (Becky) i jej mąż Harry Wapnitzky.

Szczegóły

Poprawiono: piątek, 06 maja 2022, 19:58

Odsłony: 3920

Henryk Białokoziewicz

(1901-1976)

ksiądz grajewskiej parafii w latach 1932-1933

   Ur. 8 VI 1901 r. w Laskach parafia Czerwin, jako syn Piotra i Józefy z Cudnochów. Jako gimnazjalista brał czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej w roku 1920. Rok później, po ukończeniu VI klasy gimnazjum, wstąpił do seminarium duchownego w Łomży. Święcenia kapłańskie otrzymał 8 V 1926 r.
   Następnie był wikariuszem w Rajgrodzie (od VIII 1926 r.), Filipowie (od XI 1926 r.), Wysokim Mazowieckim (od IV 1927 r.) i Kadzidle (od I 1928 r.). W okresie od 1 III 1932 do 1 IV 1933 był wikariuszem grajewskiej parafii, z której został przeniesiony do Sejn. WW X 1934 r. zostaje proboszczem parafii Rutka-Tartak, a następnie od VII 1937 r. w Pawłów-ce.
   W okresie okupacji niemieckiej aresztowany 13 XI 1940 r. za to, że zabrania Polce służyć u Niemców. Przebywa w więzieniach w Suwałkach i Działdowie, a od 28 II 1941 r. w obozie koncentracyjnym w Dachau, gdzie m.in. przeprowadzano na nim doświadczenia paramedyczne. Po wyzwoleniu z obozu (29 IV 1945) wraca do pracy duszpasterskiej w diecezji. 15 IV 1947 r. został mianowany proboszczem w Kuczynie. W V 1968 r. odchodzi na emeryturę.
   Zmarł 25 II 1976 r. w szpitalu w Ostrołęce.

Szczegóły

Poprawiono: piątek, 18 marca 2022, 15:59

Odsłony: 670

Aptekarze i materialiści w Grajewie do 1951 r.

oprac. Zbigniew Romaniuk

Pierwsza apteka

Historia grajewskiego aptekarstwa sięga niewiele ponad 150 lat wstecz. Przypomnę farmaceutów pracujących w Grajewie ze starszej połowy tego okresu, do 1951 r., czyli do momentu likwidacji prywatnych aptek poprzez odebranie ich właścicielom z dnia na dzień, przez polski system komunistyczny.

Pierwszym znanym aptekarzem grajewskim był, Stanisław Nerlewski, legitymujący się tytułem prowizora farmacji. Prowizorem zostawało się po wcześniejszej praktyce uczniowskiej i zdobyciu uprawnień pomocnika (kurs i egzamin uniwersytecki), i kolejnych kilku latach praktyki oraz dwuletnich studiach uniwersyteckich, kończących się egzaminem i uzyskaniem dyplomu. Prowizor Nerlewski, posiadacz apteki w Szczuczynie zauważył, że Grajewo planowane jest jako stacja kolejowa i dostrzegł w tym interes. W 1870 r. uzyskał koncesję na pierwszą, jeszcze filialną (w stosunku do Szczuczyna) aptekę w Grajewie. Co najmniej od 1872 do 1873 r. filię tę obsługiwał zatrudniony przez Nerlewskiego młody prowizor Rudolf Rontaler. Filię, ze względu na ograniczony zakres leków, obsługiwać mógł także pomocnik aptekarski. W Grajewie w 1874 r. był nim Tymiński (Józef?), a w latach 1874-1875 Petrulewicz (Romuald?), syn burmistrza miasta Wincentego Petrulewicza.

Szczegóły

Poprawiono: wtorek, 14 grudnia 2021, 12:49

Odsłony: 3051

Józef Stanisław Marcinkowski

(1893-1976)

własciciel apteki, działacz społeczny

   Urodził się 24.02.1893 r. w Sieradzu, jako syn Bronisława. Po odbyciu praktyki uczniowskiej w aptekach w Łodzi i Sieradzu rozpoczął w 1915 r. studia na Uniwersytecie Warszawskim. W 1920 otrzymał dyplom magistra farmacji i przez kolejne dwa lata pracował jako asystent na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie wyjechał do Suwałk, gdzie kierował aptekę Żychlewicza.
  W sierpniu 1927 r. zakupił aptekę w Grajewie. Mieściła się ona przy placu Kilińskiego 13. W 1938 r. zatrudnionych w niej było 2 magistrów farmacji i 1 osoba fachowego personelu.

Szczegóły

Poprawiono: wtorek, 14 grudnia 2021, 12:48

Odsłony: 3982

Feliks Mikołajewski

(1875-1948)

grajewski rzemieślnik

   Gdy mówimy o robotach ślusarsko – kowalskich, to nie było w powiecie szczuczyńskim majstra, jakim był Feliks Mikołajewski. Zakład swój miał przy ulicy Krótkiej, a mieszkał tu bliżej przy Ełckiej. W 1939 r. spaliły się te zabudowania, to potem jak odbudował warsztat, to i mieszkanie tam sobie urządził.

Grajewskiego ślusarza wspomina Apolinary Żabiński

Szczegóły

Poprawiono: piątek, 10 grudnia 2021, 12:27

Odsłony: 821

Ari Ibn-Zahav

(1899-1971)

Pisarz żydowski, autor powieści „Od Grajewa do Berlina - szlakiem smolarzy”

   Urodził się 20 listopada 1899 r. w Grajewie w rodzinie kupieckiej. Otrzymał tradycyjne żydowskie wykształcenie. Od najmłodszych lat w domu rodziców pochłaniał miłość do Ziemi Izraela, do której później cała jego rodzina wyemigrowała. Po I wojnie światowej wyjechał na studia do Niemiec, przebywał w liceum w Magdeburgu, a następnie na uniwersytecie w Lipsku. W 1922 r. przerwał studia, wyemigrował do Palestyny i osiadł w Jerozolimie. W latach 1924–1926 pełnił funkcję sekretarza Uniwersytetu Hebrajskiego. Razem z dr. Judą (Jehudą-Lejbem) Magnesem założył „Hebrew University Press”. Z ramienia Uniwersytetu Hebrajskiego odbył kilka podróży zagranicznych; w latach czterdziestych spędził kilka lat w Stanach Zjednoczonych.